Eskitilmiş Antik Arka Bet Görseli Üzerine
Yalama Biçemi İle Bitinmiş 'Karakuş' Vektörel Tabanlı Sanal Orkun Yazı Çalışması
'Telegüt kamlarının davullarında "demir tırnaklı karakuş" betimlemesi yer alırdı. Manas destanında karakuş, Er Töştük'ü yutar. Karakuşun yavruları annelerine dev bir yılanın ağzından kendilerini onun kurtardığını söyleyince karakuşun karnından sağ kurtulur...' Karakuş Türk söylencesinde yer alan belirgin yer etmiş bir kutlu kuştur. Karakuşa karşı yarı korkuyla karışık bir saygı duyulmaktadır. Eski Uygur bezekliklerinde Karakuş adı gibi kara ve yırtıcı görünümü kazandırılmış insani özellikler taşıyan albız kafalı bir yaratıktır. Irıklarda adı ''Talım Karakuş'' olarak geçer. Karakuş avını yakaladıysa Irıklar iyiye yorulur...
Karakuş adlı Orkun Yazı Çalışması orkun yazı sanatında tanımlanmış ''Yalama'' üslubunun (biçeminin) ilk örneğidir. Karakuş (karakus) adı çevrime sokularak saat yönünde sürekli okutulmaktadır. Tamgalar dokunun üstünde sağdan sola okuma düzeninde tokunmuş buna karşın okuma düzeni düşey doğrultulu yazım düzeniyle başlatılmaktadır. Orkun tamgalarının özgün biçimlerinden ödün verilmemiş, belirli tamga biçemlerine okuma doğrultusu boyunca el yazısı biçemleri kazandırılarak çalışmanın kendi içindeki tamga çeşitliliğinde özgünleşme sağlanmıştır. Sözcük içlerindeki tamga kertikleri arası uzaklıklarda belirlenmişlik söz konusu iken sözcükler arası kertik boşluklarında birebir düzen sağlanmamış, yalnızca estetik kaygı güdülerek dokunun içinden seçilmiş iki tamga arasındaki uç kertik uzaklıklarında ayarlamaya gidilerek gözün söz konusu benzerlik algısındaki istekte doyum sağlanmış, bütüncüllük yansıtılmıştır. Çalışmanın ana dış kalıbı; boyu yukarı-aşağı düşey doğrultuda uzamış dikdörtgensel bir çerçeveye oturmaktadır.
''Karakus'' orkun yazı çalışmasında göze çarpan ilk etki ''AS'' tamgasıyla kendini duyuran ve ardından gelen ''AK-KA'' tamgası ile ''AR-RA'' tamgası ile kendini sürdürerek sonuçta ''A-E'' tamgasının kuyruk kertiğinde son bulan açılmış ''yelpigü'' / yelpaze etkisidir. Çalışmanın adına gönderme yapıldığı düşünüldüğünde kara kanatlarını açmış olan yaratığa-kutlu ruha dair bir değdirme yapılmış olduğu söylenilebilir. Güç akışı dokuda 'yelpigü' etkisi veren tamgaların içinde yayılarak aynı anda gerilmişken, Sümer (zirve) damgalarında oldukça yoğunlaşmış ve baskı altına girmiştir. 'O-U' Tamgasının ayak uçları ile 'AK-KA' tamgasının el ucundaki kertiklerden yönlendirilerek oldukça uyar ve gevşek etkilerle bitinmiş olan 'AS-SA' tamgasına aktarılmakta, ardından başlayacak yeni bir okuma için gereken özgücü (potansiyeli) biriktirmiş olmaktadır.
Karakuş adlı Orkun Yazı Çalışması orkun yazı sanatında tanımlanmış ''Yalama'' üslubunun (biçeminin) ilk örneğidir. Karakuş (karakus) adı çevrime sokularak saat yönünde sürekli okutulmaktadır. Tamgalar dokunun üstünde sağdan sola okuma düzeninde tokunmuş buna karşın okuma düzeni düşey doğrultulu yazım düzeniyle başlatılmaktadır. Orkun tamgalarının özgün biçimlerinden ödün verilmemiş, belirli tamga biçemlerine okuma doğrultusu boyunca el yazısı biçemleri kazandırılarak çalışmanın kendi içindeki tamga çeşitliliğinde özgünleşme sağlanmıştır. Sözcük içlerindeki tamga kertikleri arası uzaklıklarda belirlenmişlik söz konusu iken sözcükler arası kertik boşluklarında birebir düzen sağlanmamış, yalnızca estetik kaygı güdülerek dokunun içinden seçilmiş iki tamga arasındaki uç kertik uzaklıklarında ayarlamaya gidilerek gözün söz konusu benzerlik algısındaki istekte doyum sağlanmış, bütüncüllük yansıtılmıştır. Çalışmanın ana dış kalıbı; boyu yukarı-aşağı düşey doğrultuda uzamış dikdörtgensel bir çerçeveye oturmaktadır.
''Karakus'' orkun yazı çalışmasında göze çarpan ilk etki ''AS'' tamgasıyla kendini duyuran ve ardından gelen ''AK-KA'' tamgası ile ''AR-RA'' tamgası ile kendini sürdürerek sonuçta ''A-E'' tamgasının kuyruk kertiğinde son bulan açılmış ''yelpigü'' / yelpaze etkisidir. Çalışmanın adına gönderme yapıldığı düşünüldüğünde kara kanatlarını açmış olan yaratığa-kutlu ruha dair bir değdirme yapılmış olduğu söylenilebilir. Güç akışı dokuda 'yelpigü' etkisi veren tamgaların içinde yayılarak aynı anda gerilmişken, Sümer (zirve) damgalarında oldukça yoğunlaşmış ve baskı altına girmiştir. 'O-U' Tamgasının ayak uçları ile 'AK-KA' tamgasının el ucundaki kertiklerden yönlendirilerek oldukça uyar ve gevşek etkilerle bitinmiş olan 'AS-SA' tamgasına aktarılmakta, ardından başlayacak yeni bir okuma için gereken özgücü (potansiyeli) biriktirmiş olmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder